Ropa naftowa jest mieszaniną trzech tysięcy węglowodorów z niewielkim udziałem części mineralnych. Podstawowe węglowodory
wchodzące w skład pięciu głównych grup to: parafi ny, olefi ny, nafteny i węglowodory aromatyczne. Charakterystyka ropy naftowej jest
zależna od rodzaju analizy, którą wykorzystamy. Do najważniejszych należą analizy dające składy:
– frakcyjny (udział różnych frakcji różniących się temperaturą wrzenia),
– chemiczny (udział poszczególnych grup węglowodorów),
– elementarny (udział poszczególnych pierwiastków).
Skład frakcyjny otrzymuje się przez destylację ropy naftowej. W zależności od temperatury wrzenia uzyskuje się następujące frakcje:
– lekka benzyna: 313–433 K,
– ciężka benzyna (ligroina): 433–473 K,
– nafta: 473–590 K,
– olej napędowy: 590–633 K,
– lekki destylat próżniowy: 633–813 K,
– ciężki destylat próżniowy: powyżej 813 K.
Skład chemiczny wyraża udział składników węglowodorowych oraz związków heteroorganicznych w ropie naftowej:
– węglowodory parafi nowe to węglowodory nasycone (CnH2n+2) występujące we wszystkich frakcjach ropy naftowej, przy czym zawartość tych węglowodorów maleje ze wzrostem temperatury wrzenia frakcji,
– węglowodory naftenowe są to nasycone węglowodory cykliczne (CnH2n) o pierścieniowym układzie atomów węgla i wodoru, występują w dużych ilościach w olejach ciężkich,
– węglowodory aromatyczne – z tej grupy węglowodorów w ropie występują głównie benzen, naftalen, antracen i fenantren oraz ich
homologi, przy czym zawartość węglowodorów aromatycznych w większości rop jest znacznie mniejsza niż węglowodorów parafi -
nowych i naftenowych, na przykład 10–15% w benzynach i 30–40% we frakcjach o wyższej temperaturze wrzenia, bywają jednak
złoża, w których ropa ma zawartość węglowodorów aromatycznych 50–70%,
– węglowodory olefi nowe występują w niewielkich ilościach w ropie naftowej, spotykane są raczej w produktach przeróbki ropy, są to
penten, okten itd.,
– związki heteroorganiczne są to związki siarki (merkaptany, siarczki dwusiarczki i inne), azotu (głównie pirydyna i jej pochodne oraz
aminy), tlenu (kwasy karboksylowe i ich estry, fenole, alkohole, ketony), a ponadto aminokwasy, tiazole i inne.