Stan środowiska w Europie – raport EEA 2025 zaprezentowany w Brukseli

Prezentacja raportu odbyła się w Brukseli z udziałem ekspertów, przedstawicieli instytucji unijnych oraz krajowych punktów kontaktowych EEA. Polskę reprezentowała Małgorzata Bednarek z Departamentu Monitoringu Środowiska GIOŚ. Jednym z kluczowych wydarzeń była konferencja „Środowisko Europy dla dobrobytu i odporności”, zorganizowana przez duńską prezydencję w Radzie UE i Sekretariat Generalny Rady. Jej celem było zwrócenie uwagi na rolę środowiska przyrodniczego jako fundamentu dobrobytu i odporności Europy.

Raport EEA pokazuje, że mimo wielu działań ochronnych, stan różnorodności biologicznej i ekosystemów w Europie wciąż budzi niepokój. Zmniejszanie się liczby gatunków, presja na zasoby wodne i degradacja gleb pozostają jednym z największych wyzwań. Lepsze wyniki odnotowano w obszarze klimatu – zauważalny jest spadek emisji zanieczyszczeń powietrza i ich negatywnego wpływu na zdrowie ludzi. Nadal jednak problemem są emisje gazów cieplarnianych z rolnictwa i transportu oraz rosnące koszty skutków zjawisk ekstremalnych.

Najlepsze oceny w raporcie uzyskał obszar związany z gospodarką o obiegu zamkniętym. Eksperci EEA wskazali jednak, że tempo wprowadzania tego modelu w Europie jest wciąż zbyt wolne. Wzrost konsumpcji i zapotrzebowania na surowce może w przyszłości utrudnić osiągnięcie zakładanych celów klimatycznych.
Podczas konferencji temat ten szczegółowo omówiła Riyong Kim, dyrektorka Departamentu ds. Zrównoważonego Rozwoju w EEA, podkreślając konieczność systemowych zmian w produkcji, logistyce i gospodarce odpadami.

Raport zwraca uwagę na bezpośredni wpływ stanu środowiska na zdrowie Europejczyków. Choć jakość powietrza poprawia się, zagrożenie stanowią zanieczyszczenia chemiczne, degradacja wód oraz pogarszający się stan ekosystemów morskich. W wielu regionach Europy nasilają się także problemy związane z dostępem do wody i jakością gleb.

Podczas inauguracji raportu odbyło się również posiedzenie krajowych punktów kontaktowych ds. współpracy z EEA w ramach sieci EIONET. Omawiano m.in. śródokresową rewizję strategii EEA-EIONET na lata 2021–2030 oraz kwestie związane z funkcjonowaniem sieci. Przedstawiciele Komisji Europejskiej zaprezentowali elementy unijnej strategii, które będą wspierać realizację celów środowiskowych, natomiast belgijscy gospodarze pokazali innowacyjne zastosowania sztucznej inteligencji w monitoringu i ocenie stanu środowiska.

Nowy raport EEA stanowi kompleksową diagnozę kondycji środowiska Europy i wyraźny sygnał, że przyszła dekada będzie kluczowa dla zahamowania utraty bioróżnorodności, poprawy jakości wód oraz przyspieszenia transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej.