Podmiot reprezentujący – cykl system kaucyjny

Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje oraz wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje, którzy będą tworzyć system kaucyjny, będą w ramach tego systemu obowiązani do sfinansowania co najmniej:   

A. selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych w celu osiągania wymaganych poziomów selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych; 

B. odbierania opakowań i odpadów opakowaniowych z jednostek handlu detalicznego i hurtowego oraz innych punktów zbierających opakowania i odpady opakowaniowe objęte systemem kaucyjnym; 

C. transportu opakowań do wprowadzającego produkty w opakowaniach na napoje lub wprowadzającego bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje oraz odpadów opakowaniowych do zakładu przetwarzania; 

D. prowadzenia ewidencji i sporządzania sprawozdań; 

E. rozliczania kaucji z jednostkami handlu detalicznego i hurtowego oraz innymi punktami zbierającymi opakowania i odpady opakowaniowe objęte systemem kaucyjnym, w szczególności finansowania wypłat kaucji dla użytkowników końcowych; 

F. finansowania kosztów zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych przez przedsiębiorcę prowadzącego jednostkę handlu detalicznego i hurtowego oraz inny punkt zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych objęte systemem kaucyjnym. 

Wyżej wymienione działania zapewni wstępnie podmiot, zwany dalej „podmiotem reprezentującym”, który będzie prowadził system kaucyjny. Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje oraz wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje uczestniczący w systemie kaucyjnym będą jednak refundować koszty powstałe w związku z tymi działaniami, zgodnie z zasadą rozszerzonej odpowiedzialności producenta. 

W ustawie określono podstawowe warunki, które musi spełnić system kaucyjny tworzony przez podmiot reprezentujący wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje. 

System kaucyjny obejmuje obszar całego kraju i jest powszechnie dostępny, przez co m.in. konsumentom łatwiej będzie przekazać opakowanie lub odpad opakowaniowy powstały z opakowania objętego systemem kaucyjnym. 

Ponadto utworzony system jest  powszechny i równie dostępny: 

• dla jednostek handlu detalicznego i hurtowego oraz innych punktów zbierających opakowania i odpady opakowaniowe objęte systemem kaucyjnym, bez względu na ich powierzchnię, a także 

• dla wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje.

Wprowadzający lub grupa wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje oraz wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje są zobowiązane do ustanowienia podmiotu, który będzie ich reprezentował. Podmiot reprezentujący będzie odpowiedzialny za utworzenie i prowadzenie systemu kaucyjnego.

Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje i wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje mogą na równych zasadach przystępować do utworzonych i funkcjonujących już systemów kaucyjnych.

Ustawa nie określa liczby tworzonych systemów kaucyjnych, a tym samym liczby podmiotów reprezentujących wprowadzającego lub grupę wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje. Oznacza to, że mogą powstać dwa lub więcej systemów kaucyjnych.

System kaucyjny zacznie funkcjonować po uzyskaniu zezwolenia, wydanego przez ministra właściwego do spraw klimatu w drodze decyzji. Natomiast wniosek o wydanie zezwolenia na prowadzenie systemu kaucyjnego podmiot reprezentujący jest obowiązany złożyć minimum 6 miesięcy przed planowanym uruchomieniem systemu.

W celu zabezpieczenia interesów wprowadzających, którzy przystąpią do systemu kaucyjnego, podmiot reprezentujący powinien:

1. powinien wykonywać działalność w formie spółki akcyjnej
2. mieć siedzibę na terytorium Polski,
3. składać się z akcjonariuszy będących wyłącznie wprowadzającymi produkty w opakowaniach na napoje oraz wprowadzającmi bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje,
4. przeznaczać uzyskane dochody na cele statutowe (podmiot reprezentujący będzie zatem podmiotem prowadzącym działalność w formie not for profit),
5. posiadać kapitał zakładowy w wysokości 5 mln zł i utrzymywać kapitał własny wynoszący co najmniej połowę kapitału zakładowego lub posiadać odpowiednią gwarancję ubezpieczeniową lub bankową.

Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje, którzy będą chcieli przystąpić do systemu kaucyjnego, będą obowiązani zawrzeć umowę z podmiotem reprezentującym. Umowa określi m.in. terminy płatności oraz wysokość wkładów finansowych ponoszonych przez wprowadzających na finansowanie systemu kaucyjnego.

Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje, którzy nie przystąpią do systemu kaucyjnego, będą zobowiązani do wniesienia opłaty produktowej. Uzyskanie wymaganych poziomów selektywnego zbierania będzie możliwe jedynie w ramach systemu kaucyjnego.

Butelki po napojach objętych systemem kaucyjnym, które zostaną zebrane poza tym systemem w ramach systemu gminnego, nie będą wliczane do uzyskiwanych poziomów selektywnego zbierania. Jest to mechanizm, który ma na celu zachęcanie przedsiębiorców do utworzenia systemu kaucyjnego. Opłata produktowa ma zatem niejako charakter sankcyjny.

Warunki zaliczania masy opakowań i odpadów opakowaniowych do zebranych selektywnie.

a) Do masy odpadów powstałych z opakowań w postaci butelek z tworzyw sztucznych o pojemności do trzech litrów zalicza się także masę ich zakrętek i wieczek.

b) Masa opakowań i odpadów opakowaniowych zebranych w ramach systemu kaucyjnego nie obejmuje jakichkolwiek pozostałości, także masy innych materiałów i substancji obecnych wewnątrz oraz na zewnątrz opakowania lub odpadu opakowaniowego.

c) Do masy tych opakowań i odpadów opakowaniowych można z kolei zaliczyć masę etykiet i klejów, ale tylko wtedy, gdy została ona uwzględniona również w masie opakowań wprowadzonych do obrotu.

Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje oraz wprowadzający  bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje, podobnie jak ma to miejsce obecnie w odniesieniu do wszystkich wprowadzających produkty w opakowaniach, będą mogli skorzystać z pomocy de minimis, jeśli łączna masa wprowadzanych opakowań nie przekroczy 1 Mg.

Pomoc de minimis jest liczona w oparciu o stawkę opłaty produktowej. Dlatego, aby dać wprowadzającym produkty w opakowaniach na napoje i wprowadzającym bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje możliwość skorzystania z pomocy de minimis w przypadku nieosiągnięcia poziomów selektywnego zbierania, uwzględnić należy sposób obliczania tej pomocy.

Wartość pomocy de minimis odpowiada wartości zwolnienia z opłaty produktowej, obliczanej z zastosowaniem maksymalnej stawki opłaty produktowej dla opakowań oraz 2% wartości netto opakowań. Maksymalna stawka opłaty produktowej dla opakowań wynosi 4,50 zł za 1 kg. W przypadku niewykonania obowiązku osiągnięcia poziomu selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych maksymalna stawka opłaty produktowej dla opakowań wynosi 25 zł za 1 kg.

Wprowadzający produkty w opakowaniach samodzielnie:

a)      przeznacza w danym roku kalendarzowym na publiczne kampanie edukacyjne lub

b)     przekazuje w danym roku kalendarzowym na odrębny rachunek bankowy marszałka województwa

– łącznie co najmniej 2% wartości netto opakowań wprowadzonych do obrotu w poprzednim roku kalendarzowym.

Ustawa określa maksymalną wysokość kaucji, a docelowa jej wysokość dla poszczególnych rodzajów opakowań została wskazana w rozporządzeniu ministra klimatu i środowiska w sprawie wysokości kaucji dla poszczególnych rodzajów opakowań objętych systemem kaucyjnym.

Zatem wysokość kaucji dla danego rodzaju opakowania objętego systemem kaucyjnym, niezależnie od tego, w którym systemie kaucyjnym będzie uczestniczył dany wprowadzający, w przypadku występowania dwóch lub więcej systemów kaucyjnych, będzie taka sama. Działanie to ma na celu wykluczenie dezorientacji użytkowników, w szczególności w przypadku funkcjonowania kilku systemów kaucyjnych w kraju.