Pożar w Biebrzańskim Parku Narodowym – wstępne szacunki strat przyrodniczych

Pożar w Biebrzańskim Parku Narodowym objął głównie turzycowiska, trzcinowiska, torfowiska oraz niewielkie fragmenty lasu bagiennego w rejonie obszaru ochrony ścisłej Czerwone Bagno. Według wstępnych danych Państwowej Straży Pożarnej spłonęło około 450 hektarów. W akcji gaśniczej udział wzięło blisko 500 strażaków i innych służb, wspieranych przez śmigłowce Lasów Państwowych i Policji. Natychmiastowa interwencja pozwoliła na szybkie opanowanie ognia.

Biebrzański Park Narodowy, utworzony w 1993 roku, to największy park narodowy w Polsce, obejmujący 59 223 ha. Stanowi ostoję wielu rzadkich i chronionych gatunków, takich jak ryś czy wilk, oraz ptaków wodno-błotnych. Czerwone Bagno, podlegające ścisłej ochronie na powierzchni 7494 ha, to kluczowe siedlisko bagienne o znaczeniu europejskim, chronione w ramach konwencji RAMSAR. Pożar w Biebrzańskim Parku Narodowym 2025 dotknął około 22 ha brzeziny bagiennej i zarośli wierzbowych, co stanowi 0,5% powierzchni Czerwonego Bagna.

Warunki hydrologiczne w regionie znacząco wpłynęły na wzrost zagrożenia pożarowego. Susza hydrologiczna, rekordowo niskie poziomy wód podziemnych oraz powierzchniowych w zlewni Biebrzy, a także bezśnieżna zima i ograniczone opady deszczu doprowadziły do przesuszenia gleb torfowych. Według danych Copernicus Climate Change Service oraz Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego (IMGW-PIB), 2024 rok był najcieplejszym rokiem w historii pomiarów, co dodatkowo pogłębiło problem. European Drought Observatory odnotowuje obecnie poziomy ostrzegawcze wskaźnika suszy (CDI) we wschodniej i północnej Polsce.

W ramach analizy strat po pożarze w Biebrzańskim Parku Narodowym, pracownicy parku wykorzystali zobrazowania satelitarne WorldView 3 i Sentinel. Spaleniu uległy:

• około 0,4 ha siedliska Natura 2000 – bory i lasy bagienne,

• zbiorowiska nieleśne: szuwary turzycowe, zbiorowiska z trzcinnikiem lancetowatym, kwaśne młaki niskoturzycowe, szuwar trzcinowy,

• łozowiska wierzby szarej i pięciopręcikowej, wilgotne łąki i ziołorośla.

Straty objęły także:

• dwa stanowiska brzozy niskiej (gatunek chroniony),

• siedliska rzadkich gatunków ptaków, m.in. wodniczki, dubelta, derkacza, kropiatki, kszyka, podróżniczka,

• żerowiska orlika grubodziobego, błotniaka łąkowego, błotniaka stawowego i gadożera.

Ucierpiały drobne ssaki, gryzonie, takie jak nornik północny i ryjówki, lęgi ptaków pospolitych (np. świergotki, skowronki, pokląskwy), a także gady i płazy, w tym żmija zygzakowata i żaba moczarowa.

Dotychczas nie stwierdzono żadnych poszkodowanych w pożarze większych zwierząt. Biebrzański Park Narodowy jest przygotowany na przyjęcie zwierząt i prowadzi dyżur w Ośrodku Rehabilitacji Zwierząt w Grzędach.

Służby Biebrzańskiego Parku Narodowego prowadza bieżące kontrole pożarzyska. Dotychczas nie stwierdzono poszkodowanych większych zwierząt. Park pozostaje w gotowości do udzielania pomocy w Ośrodku Rehabilitacji Zwierząt w Grzędach.