Zezwolenie na przetwarzanie i zbieranie odpadów - poradnik
Działalność związana z przetwarzaniem odpadów, zgodnie z obowiązującymi przepisami, wymaga uzyskania stosownego zezwolenia. Wniosek o wydanie takiego zezwolenia należy złożyć do odpowiedniego organu. Przygotowanie wniosku wymaga zgromadzenia niezbędnych dokumentów oraz informacji określonych w ustawie. Koszt uzyskania decyzji zależy od wielu czynników i może być różny w zależności od konkretnej sytuacji. W artykule ekspert radzi, jakie dokumenty są konieczne i których przepisów należy przestrzegać.
W zezwoleniu na przetwarzanie odpadów można ująć także informacje dotyczące ich zbierania. Wówczas organ wydaje jedno zezwolenie na różne formy gospodarowania odpadami.
Do kogo złożyć wniosek?
Wniosek składa się do organu właściwego z uwagi na miejsce zbierania lub przetwarzania odpadów.
Organ właściwy wydaje zezwolenie na przetwarzanie odpadów po zasięgnięciu opinii wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwych ze względu na miejsce prowadzenia zbierania odpadów lub przetwarzania odpadów.
Tabela nr 1. Organ właściwy do wydawania stosownych zezwoleń
|
ORGAN |
RODZAJ PRZEDSIĘWZIĘCIA |
|
marszałek województwa |
przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko |
|
odpady inne niż niebezpieczne poddawane odzyskowi w procesie odzysku polegającym na wypełnianiu terenów niekorzystnie przekształconych, jeżeli ilość umieszczanych w wyrobisku lub zapadlisku odpadów jest nie mniejsza niż 10 Mg na dobę lub całkowita pojemność wyrobiska lub zapadliska jest nie mniejsza niż 25 000 Mg |
|
|
instalacje komunalne |
|
|
wydanie zezwolenia na zbieranie odpadów, w przypadku gdy maksymalna łączna masa wszystkich rodzajów odpadów magazynowanych w okresie roku przekracza 3000 Mg |
|
|
starosta |
pozostałe przypadki |
|
regionalny dyrektor ochrony środowiska |
przetwarzanie odpadów na terenach zamkniętych |
W przypadku prowadzenia w tym samym miejscu przedsięwzięć, z których co najmniej jedno należy do przedsięwzięć wymienionych w ust. 3 pkt 1, organem właściwym do wydania zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów jest marszałek województwa.
Co zawiera wniosek o wydanie zezwolenia
Treść wniosku dotyczącego przetwarzania odpadów jest szczegółowo opisana w artykule 42, ustęp 2 oraz w następnych przepisach ustawy o odpadach.
Zgodnie z powyższym wniosek powinien zawierać:
-
numer identyfikacji podatkowej (NIP) posiadacza odpadów;
-
wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do przetwarzania;
-
określenie masy odpadów poszczególnych rodzajów poddawanych przetwarzaniu i powstających w wyniku przetwarzania w okresie roku;
-
oznaczenie miejsca przetwarzania odpadów;
-
wskazanie informacji dotyczących magazynowania odpadów, czyli:
-
-
miejsca i sposobu magazynowania oraz rodzaju magazynowanych odpadów,
-
maksymalnej masy poszczególnych rodzajów odpadów i maksymalnej łącznej masy wszystkich rodzajów odpadów, które mogą być magazynowane w tym samym czasie oraz które mogą być magazynowane w okresie roku,
-
największej masy odpadów, które mogłyby być magazynowane w tym samym czasie w instalacji, obiekcie budowlanym lub jego części lub innym miejscu magazynowania odpadów, wynikającej z wymiarów instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów,
-
całkowitej pojemności (wyrażonej w Mg) instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów;
-
-
szczegółowy opis stosowanej metody lub metod przetwarzania odpadów, w tym wskazanie procesu przetwarzania zgodnie z załącznikami nr 1 i 2 do ww. ustawy, oraz opis procesu technologicznego z podaniem rocznej mocy przerobowej instalacji lub urządzenia, a w uzasadnionych przypadkach, w szczególności w przypadku instalacji do termicznego przekształcania odpadów - także godzinowej mocy przerobowej;
-
wskazanie rodzajów odpadów, które mogą utracić status odpadów, w przypadku gdy utrata statusu odpadów jest przewidywana, oraz informacje o spełnieniu warunków określonych w art. 14 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, a ponadto:
-
-
informacje o spełnieniu szczegółowych warunków utraty statusu odpadów, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, jeżeli zostały określone w przepisach prawa Unii Europejskiej albo w przepisach wydanych na podstawie art. 14 ust. 1a ww. ustawy,
-
proponowane szczegółowe warunki utraty statusu odpadów, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, jeżeli nie zostały określone w przepisach prawa Unii Europejskiej albo w przepisach wydanych na podstawie art. 14 ust. 1a ww. ustawy;
-
-
przedstawienie możliwości technicznych i organizacyjnych pozwalających należycie wykonywać działalność w zakresie przetwarzania odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem kwalifikacji zawodowych lub przeszkolenia pracowników oraz liczby i jakości posiadanych instalacji i urządzeń odpowiadających wymaganiom ochrony środowiska;
-
oznaczenie przewidywanego okresu wykonywania działalności w zakresie przetwarzania odpadów;
-
opis czynności podejmowanych w ramach monitorowania i kontroli działalności objętej zezwoleniem;
-
opis czynności, które zostaną podjęte w przypadku zakończenia działalności objętej zezwoleniem i związanej z tym ochrony terenu, na którym działalność ta była prowadzona;
-
w przypadku zezwoleń dotyczących instalacji do termicznego przekształcania odpadów, należy dostarczyć informacje na temat:
-
-
minimalnej i maksymalnej ilości odpadów niebezpiecznych, ich najniższej i najwyższej wartości kalorycznej oraz maksymalnej zawartości zanieczyszczeń, w szczególności PCB, pentachlorofenolu (PCP), chloru, fluoru, siarki i metali ciężkich,
-
środków, które zostaną podjęte w celu zagwarantowania, że ciepło wytworzone w trakcie termicznego przekształcania odpadów będzie odzyskiwane w zakresie, w jakim jest to wykonalne, przez produkcję ciepła, wytwarzanie pary technologicznej lub energii elektrycznej,
-
sposobów zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko,
-
dalszego sposobu gospodarowania odpadami, z uwzględnieniem zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów
-
-
informacje, o których mowa w art. 98 ust. 1 ww. ustawy – w przypadku zezwoleń na przetwarzanie dotyczących unieszkodliwiania odpadów pochodzących z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów, przez ich składowanie - do ustalenia zagrożeń, jakie te odpady mogą powodować dla życia lub zdrowia ludzi oraz dla środowiska;
-
informacje, o których mowa w art. 102a ust. 1 pkt 1–4 ww. ustawy – w przypadku zezwolenia na przetwarzanie dla prowadzącego zakład recyklingu statków;
-
proponowaną formę i wysokość zabezpieczenia roszczeń, o którym mowa w art. 48a;
-
informacje wymagane na podstawie odrębnych przepisów;
-
podstawowy skład chemiczny i właściwości odpadów – w przypadku gdy określenie rodzajów odpadów jest niewystarczające do ustalenia zagrożeń, jakie te odpady mogą powodować dla życia lub zdrowia ludzi oraz dla środowiska, właściwy organ może wezwać wnioskodawcę do podania
Załączniki do wniosku
Do wniosku o wydanie zezwolenia na zbieranie odpadów oraz do wniosku o wydanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów dołącza się:
-
zaświadczenie o niekaralności za przestępstwa przeciwko środowisku lub przestępstwa, o których mowa w art. 163, art. 164 lub art. 168 w związku z art. 163 § 1 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny:
-
-
posiadacza odpadów będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą,
-
wspólnika, prokurenta, członka zarządu lub członka rady nadzorczej posiadacza odpadów będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej
-
-
zaświadczenie o niekaralności posiadacza odpadów za przestępstwa przeciwko środowisku na podstawie przepisów ustawy z 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz.U. z 2020 r. poz. 358 oraz z 2021 r. poz. 1177);
-
oświadczenie o niekaralności osób, o których mowa w pkt 1, lub o liczbie prawomocnych wyroków skazujących te osoby, za wykroczenia określone w art. 183, art. 189 ust. 2 pkt 6 lub art. 191 ustawy o odpadach;
-
oświadczenie, że w stosunku do:
-
-
osoby, o której mowa w pkt 1 lit. A ustawy o odpadach,
-
posiadacza odpadów będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, wspólnika, prokurenta, członka zarządu lub członka rady nadzorczej tego posiadacza odpadów prowadzącego działalność gospodarczą jako osoba fizyczna
-
– w ostatnich 10 latach nie wydano ostatecznej decyzji o cofnięciu zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na przetwarzanie odpadów, zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów lub pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego zbieranie i przetwarzanie odpadów lub nie wymierzono co najmniej trzykrotnie administracyjnej kary pieniężnej, o której mowa w art. 194, w wysokości przekraczającej łącznie kwotę 150.000 zł;
-
oświadczenie, że wspólnik, prokurent, członek zarządu lub członek rady nadzorczej posiadacza odpadów nie jest lub nie był wspólnikiem, prokurentem, członkiem rady nadzorczej lub członkiem zarządu innego przedsiębiorcy:
-
-
w stosunku do którego w ostatnich 10 latach wydano ostateczną decyzję o cofnięciu zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na przetwarzanie odpadów, zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów lub pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego zbieranie i przetwarzanie odpadów lub
-
któremu wymierzono co najmniej trzykrotnie administracyjną karę pieniężną, o której mowa w art. 194, w ostatnich 10 latach, w wysokości przekraczającej łącznie kwotę 150.000 zł
-
– za naruszenia popełnione w czasie, gdy jest lub był wspólnikiem, prokurentem, członkiem rady nadzorczej lub członkiem zarządu tego innego przedsiębiorcy.
Oświadczenia składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia". Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
-
decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o której mowa w art. 4 ust. 2 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2021 r. poz. 741, 784, 922, 1873 i 1986) – w przypadku gdy dla terenu, którego wniosek dotyczy, nie został uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, chyba że uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu nie jest wymagane;
-
załącznik graficzny określający przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie, oraz przewidywany obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie, o ile dołączenie tego załącznika było wymagane przez przepisy obowiązujące w dniu złożenia wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, w szczególności mapę, o której mowa w art. 74 ust. 1 pkt 3a ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko – do wniosku o wydanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów, poprzedzonego decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach wydaną w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa;
-
dokument potwierdzający prawo własności, prawo użytkowania wieczystego, prawo użytkowania albo umowę dzierżawy nieruchomości, o której mowa w art. 41b ust. 1 ustawy o odpadach – do wniosku o zezwolenie na:
-
-
zbieranie odpadów niebezpiecznych,
-
przetwarzanie odpadów przez wypełnianie terenów niekorzystnie przekształconych,
-
zbieranie odpadów komunalnych lub odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych,
-
przetwarzanie odpadów komunalnych lub odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych;
-
-
operat przeciwpożarowy, zawierający warunki ochrony przeciwpożarowej instalacji, obiektu lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów, uzgodnione z komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej, wykonany przez:
-
-
rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, o którym mowa w rozdziale 2a ustawy z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej – w przypadku gdy organem właściwym jest marszałek województwa albo regionalny dyrektor ochrony środowiska;
-
osobę, o której mowa w art. 4 ust. 2a tej ww. ustawy – w przypadku gdy organem właściwym jest starosta;
-
-
postanowienie, o którym mowa w ust. 4c ustawy o odpadach;
-
dowód uiszczenia opłaty skarbowej – dokument można złożyć jako oryginał lub uwierzytelnioną kopię;
-
pełnomocnictwo – dokument można złożyć jako oryginał.
Prawidłowość wniosku
Organ właściwy sprawdza, czy wnioskodawca złożył kompletny wniosek. Jeżeli dokumenty zawierają błędy formalne i merytoryczne, organ właściwy wzywa wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie siedmiu dni z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia (art. 64 § 2 Kodeks postępowania administracyjnego).
Jeśli wnioskodawca nie uiści opłaty skarbowej, organ prowadzący sprawę ustali termin na zapłatę tej opłaty. Okres ten nie może być krótszy niż 7 dni i nie dłuższy niż 14 dni. W przypadku niezapłacenia w wyznaczonym terminie, wniosek zostanie zwrócony, zgodnie z artykułem 261 paragrafy 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego.
W przypadku gdy określenie rodzajów odpadów jest niewystarczające do ustalenia zagrożeń, jakie te odpady mogą powodować dla życia lub zdrowia ludzi oraz środowiska, właściwy organ może wezwać wnioskodawcę do podania podstawowego składu chemicznego i właściwości tych odpadów.
Termin wydania pozwolenia
Pozwolenie powinno zostać wydane w ciągu miesiąca, a w sprawach szczególnie skomplikowanych, w ciągu dwóch miesięcy, o czym urzędnik zajmujący się daną sprawą powinien poinformować w odrębnym piśmie.
Zgodnie z częścią III pkt 43 c pkt b załącznika do ustawy o opłacie skarbowej, opłata skarbowa za wydanie zezwolenia wynosi 616 zł.
W przypadku złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury – dowód uiszczenia opłaty skarbowej w wysokości 17 zł. Obowiązek zapłaty powstaje z chwilą zgłoszenia lub złożenia wniosku o dokonanie czynności urzędowej. Opłatę skarbową należy uiścić na wskazany przez organ rachunek.
Na jaki okres wydaje się zezwolenie?
Zezwolenie na przetwarzanie odpadów wydaje się na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat. Przed wydaniem zezwolenia na przetwarzanie zakaźnych odpadów medycznych lub zakaźnych odpadów weterynaryjnych, polegającego na unieszkodliwianiu tych odpadów, właściwy organ wydający zezwolenie występuje do Głównego Inspektora Sanitarnego o zgodę na dopuszczenie funkcjonowania instalacji lub urządzenia do unieszkodliwiania tych odpadów, przedkładając kopię wniosku wraz z załącznikami. Do zgody stosuje się art. 106 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego.
Odmowa wydania decyzji
Właściwy organ odmawia wydania zezwolenia na przetwarzanie odpadów w przypadku gdy zamierzony sposób gospodarowania odpadami:
1) mógłby powodować zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub dla środowiska;
2) jest niezgodny z planami gospodarki odpadami;
3) jest niezgodny z przepisami prawa miejscowego.
Właściwy organ odmawia wydania zezwolenia na przetwarzanie odpadów przez termiczne przekształcenie odpadów lub składowanie odpadów w przypadku gdy kierownik spalarni odpadów lub współspalarni odpadów albo kierownik składowiska odpadów nie posiadają świadectwa stwierdzającego kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami odpowiednie do prowadzonych procesów przetwarzania odpadów.
Marszałek województwa odmawia wydania zezwolenia na przetwarzanie odpadów lub pozwolenia zintegrowanego w przypadku gdy regionalna instalacja do przetwarzania odpadów komunalnych lub ponadregionalna spalarnia odpadów komunalnych nie spełnia wymagań ochrony środowiska lub wymagań określonych dla takiej instalacji.
Pamiętaj!
1. Jeśli posiadacz odpadów, posiadający zezwolenie na zbieranie lub przetwarzanie odpadów, narusza przepisy ustawy w zakresie działalności objętej zezwoleniem lub działa niezgodnie z wydanym zezwoleniem, właściwy organ administracyjny wezwie go do natychmiastowego zaprzestania naruszeń i określi termin na usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości.
2. W przypadku gdy posiadacz odpadów, o którym mowa powyżej, mimo wezwania nadal narusza przepisy ustawy lub działa niezgodnie z wydanym zezwoleniem, właściwy organ cofa to zezwolenie, w drodze decyzji, bez odszkodowania.
3. Cofnięcie zezwolenia powoduje zakończenie działalności objętej tym zezwoleniem.
4. Właściwy organ może przyznać decyzji rygor natychmiastowej wykonalności, biorąc pod uwagę konieczność zakończenia działalności w sposób bezpieczny dla środowiska.
5. Posiadacz odpadów, któremu cofnięto zezwolenie, jest obowiązany do usunięcia odpadów i skutków prowadzonej działalności, objętej tym zezwoleniem, na własny koszt.
6. Postępowanie w sprawie wydania decyzji wszczyna się z urzędu.
7. Nie wydaje się zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów, jeżeli wniosek dotyczy uprawnień wnioskodawcy objętych decyzją o cofnięciu zezwolenia, a nie minęły 2 lata od dnia, gdy decyzja o cofnięciu zezwolenia stała się ostateczna.
Przypadki wygaśnięcia decyzji
Zezwolenie na przetwarzanie odpadów wygasa w następujących przypadkach:
-
po upływie czasu, na jaki zostało wydane;
-
jeżeli podmiot objęty zezwoleniem zaprzestał działalności objętej zezwoleniem lub z innych powodów zezwolenie stało się bezprzedmiotowe;
-
na wniosek podmiotu objętego zezwoleniem;
-
jeżeli podmiot objęty zezwoleniem nie rozpoczął działalności objętej zezwoleniem w terminie 2 lat od dnia, w którym zezwolenie stało się ostateczne;
-
jeżeli podmiot objęty zezwoleniem nie prowadził działalności objętej zezwoleniem przez 2 lata.
Należy pamiętać, że do zezwolenia na przetwarzanie odpadów nie stosuje się przepisu art. 11 ust. 9 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej:
„Jeżeli organ nie rozpatrzy wniosku w terminie, uznaje się, że wydał rozstrzygnięcie zgodnie z wnioskiem przedsiębiorcy, chyba że przepisy ustaw odrębnych ze względu na nadrzędny interes publiczny stanowią inaczej.”
W zezwoleniu na przetwarzanie odpadów można dodatkowo określić uzasadnione technologicznie warunki eksploatacyjne, które nie są zgodne ze standardowymi procedurami, wraz z określeniem czasu ich stosowania, wynikającego z przesłanek technologicznych.
W przypadku nowej instalacji do przetwarzania odpadów zezwolenie na przetwarzanie odpadów może dodatkowo określać warunki eksploatacyjne odbiegające od normalnych na czas potrzebny do rozruchu tej instalacji i osiągnięcia przez nią mocy przerobowej, nie dłuższy niż rok.
Dodatkowo w art. 45 ust. 1 ustawy o odpadach określone są podmioty zwolnione z obowiązku uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów.
