Państwowa Rada Ochrony Przyrody – 100 lat troski o polską przyrodę i wspólne dobro

W setną rocznicę powołania Państwowej Rady Ochrony Przyrody, w Sopocie spotkali się przedstawiciele świata nauki, administracji rządowej i organizacji pozarządowych. To właśnie w miejscu, gdzie morze styka się z lasem, symbolicznie połączono tradycję i przyszłość polskiej ochrony środowiska.

Uroczystości otworzył wiceminister klimatu i środowiska oraz Główny Konserwator Przyrody, Mikołaj Dorożała. W swoim wystąpieniu przypomniał myśl profesora Władysława Szafera, pierwszego przewodniczącego Rady, podkreślając, że ochrona przyrody jest demokratycznym zobowiązaniem wobec całego społeczeństwa i przyszłych pokoleń.

Jak zaznaczył wiceminister, przesłanie Szafera pozostaje aktualne również dziś – w działaniach na rzecz bioróżnorodności, w edukacji ekologicznej i w polityce klimatycznej. Dziedzictwo twórcy Rady to nie tylko historia, ale także wskazówka na przyszłość: odpowiedzialność, wizja i wspólne dobro.

Od stu lat Państwowa Rada Ochrony Przyrody stanowi kompas dla decyzji dotyczących środowiska i inspirację dla kolejnych pokoleń naukowców i urzędników. Dzięki rekomendacjom Rady powstawały parki narodowe, rezerwaty i inne obszary chronione. Jej głos był i pozostaje jednym z najważniejszych w polskim systemie ochrony przyrody.

Dziś, w czasach kryzysu klimatycznego i presji cywilizacyjnej, rola Rady nabiera nowego znaczenia. W prezentacji „Aktualne wyzwania ochrony przyrody w Polsce” wiceminister Dorożała przedstawił kluczowe kierunki działań resortu klimatu i środowiska. Wśród nich znalazły się m.in. budowanie społecznej akceptacji dla ochrony przyrody poprzez edukację i dialog lokalny, zrównoważone zarządzanie przestrzenią w kontekście urbanizacji, adaptacja do zmian klimatu, rozwój zielono-niebieskiej infrastruktury w miastach oraz ochrona lasów w ramach Narodowego Programu Leśnego i projektu Lasów Społecznych.

Istotnym wyzwaniem pozostaje również zapewnienie finansowania działań ochronnych w nowej perspektywie funduszy unijnych po 2028 roku oraz wypełnianie zobowiązań międzynarodowych, takich jak rozporządzenie Nature Restoration Regulation i zmiany w unijnych dyrektywach środowiskowych.

Jubileusz PROP stał się okazją do rozmowy o tym, jak w XXI wieku łączyć ochronę środowiska z rozwojem społecznym i gospodarczym. Podczas spotkania zwrócono uwagę, że skuteczna ochrona przyrody wymaga nie tylko wiedzy naukowej i dobrego prawa, ale również społecznego zrozumienia. Edukacja, zaangażowanie obywateli i współpraca między instytucjami to klucz do tworzenia skutecznej polityki środowiskowej.

W tym kontekście Rada pozostaje miejscem dialogu i wymiany doświadczeń. Jej członkowie podkreślają, że ochrona przyrody nie jest zadaniem jednej instytucji, lecz wspólną odpowiedzialnością całego społeczeństwa.

W uroczystościach wzięli udział przedstawiciele najważniejszych instytucji zajmujących się ochroną środowiska, naukowcy i praktycy z całego kraju. Wśród uczestników znaleźli się m.in. dr Piotr Otawski, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, oraz dr inż. Andrzej Kepel, przewodniczący Państwowej Rady Ochrony Przyrody.

W jubileuszu uczestniczyli również członkowie Rady i wybitni przedstawiciele polskiej nauki, m.in. prof. Sabina Pierużek-Nowak, prof. Ewa Jabłońska, prof. Wiktor Kotowski, prof. Krzysztof Anusz, prof. Rafał Kowalczyk, prof. Jerzy M. Gutowski, dr hab. Adam Habuda, dr hab. Mateusz Ciechanowski, dr hab. Maciej Gąbka, dr hab. Paulina Kramarz, mgr inż. Paweł Pawlaczyk, mgr inż. Tomasz Chodkiewicz, dr hab. Przemysław Chylarecki, dr Andrzej Czech oraz mgr inż. Jacek Engel.

Ich obecność potwierdziła, że Rada jest nie tylko instytucją doradczą, ale również wspólnotą ludzi nauki i praktyków, którzy od stu lat budują system ochrony przyrody w Polsce.

Setna rocznica Państwowej Rady Ochrony Przyrody to nie tylko święto instytucji, lecz także moment refleksji nad tym, jaką rolę przyroda odgrywa w naszym życiu. W Sopocie przypomniano, że troska o środowisko jest obowiązkiem demokratycznym – nie elitarnej grupy ekspertów, ale wszystkich obywateli.

PROP pozostaje symbolem ciągłości, odpowiedzialności i wiedzy – a jej stulecie dowodem, że idea ochrony przyrody w Polsce ma trwałe fundamenty i wciąż aktualną misję.