Czy zbiornik na deszczówkę wymaga uzyskania pozwoleń

Mając na uwadze kluczową rolę zbiorników na deszczówkę, z uwagi na niejednoznaczność przepisów prawa, przyjmuje się wykładnię celowościową obowiązujących na chwilę obecną regulacji. W wykładni urzędowej (w tym stanowisko Ministerstwa Klimatu i Środowiska) oraz sądowej w przedmiotowym zakresie, dominuje pogląd, że uzyskanie decyzji budowlanej na przydomowe zbiorniki retencjonujące i zbierające wody opadowe z terenu posesji, w tym szczelne zbiorniki podziemne, o pojemności poniżej 10 m³ nie jest wymagane.

Zwolnieniem objęto między innymi takie inwestycje, jak budowa:

• oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,50 m³ na dobę,
• sieci kanalizacyjnej i przyłączy kanalizacyjnych,
• zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe o pojemności do 10 m³.

Co prawda, wykluczenie to nie obejmuje zbiorników na deszczówkę, to przyjmuje się, że taki zbiornik (o pojemności do 10 m³) nie jest inwestycją skomplikowaną i ingerującą w teren. Ponadto, zbiornik na deszczówkę (w przeciwieństwie do na przykład zbiornika bezodpływowego) nie ma określonych warunków technicznych, które regulowałyby wymagania techniczno-budowlane w zakresie realizacji zbiorników na wodę opadową.

Ze względu na niejednoznaczność obowiązujących przepisów prawa przedmiotową inwestycję warto skonsultować ze Starostwem Powiatowym.

Istotny jest również moment, w którym planujemy retencjonować wodę opadową. Jeżeli budowa zbiornika na deszczówkę realizowana jest równocześnie z budową domu, to co do zasady nie wymaga on odrębnego zezwolenia. Mimo to, z uwagi na brak jednoznacznych regulacji, każdorazowo warto skonsultować planowaną inwestycję z właściwym Powiatowym Inspektoratem Nadzoru Budowlanego.

Jeżeli zbiornik ma zostać zainstalowany na już zabudowanej posesji, wskazana jest wcześniejsza konsultacja z odpowiednim organem, aby upewnić się, że inwestycja jest zgodna z przepisami. Pozwoli to uniknąć wątpliwości interpretacyjnych i upewnić się, że przedsięwzięcie jest zgodne z obowiązującymi przepisami.

W wyroku z 9 marca 2017 r., sygnatura akt: II OSK 2319/15, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł: „Obiekty takie jak oczka wodne oraz przydomowe baseny służą celom rekreacyjnym i sportowym. Pełnią one także funkcję wypoczynkową, zwiększając dodatkowo estetykę działki na której zostały wybudowane. Trudno uznać, ażeby celom tym służył betonowy zbiornik do którego spływa woda ze znajdującego się przy budynku gospodarczym utwardzonego terenu”.

W stanie faktycznym tej sprawy, inwestor wybudował na terenie gospodarstwa rolnego betonowy zbiornik do zbierania wody deszczowej. Wykonanie zbiornika nastąpiło na podstawie zgłoszenia przedłożonego do starostwa powiatowego. W wyniku przeprowadzonej kontroli Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowalnego uznał, że betonowy zbiornik należy zakwalifikować jako budowlę będącą zbiornikiem na deszczówkę, a jego budowa prowadzona była bez wymaganego pozwolenia na budowę. Wobec powyższego PINB, na mocy postanowienia, wstrzymał prowadzenie robót budowlanych związanych z samowolną budową zbiornika oraz nałożył na inwestora obowiązek przedstawienia zaświadczenia organu gminnego o zgodności budowy z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego terenu w razie braku obowiązującego planu, czterech egzemplarzy projektu budowlanego zbiornika wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi opracowanego przez osobę z odpowiednimi uprawnieniami budowlanymi, która należy do właściwej izby samorządu zawodowego. Opinia ta ma zostać potwierdzona przez właściwą izbę, ponadto na inwestora nałożono obowiązek przedłożenia zaświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Żądane dokumenty nie zostały złożone, stąd PINB nakazał inwestorowi rozbiórkę zbiornika. Po wyczerpaniu drogi administracyjnej oraz sądowej, ostatecznie NSA uznał, że do zbiornika na wodę opadową potrzebne jest uzyskanie pozwolenia na budowę. 

Nowsze orzecznictwo (wojewódzkich sądów administracyjnych) przyjmuje odmienną linię, stwierdzając, że w przypadku zbiorników na deszczówkę o pojemności do 10 m³, ze względu na podobieństwo do bezodpływowych zbiorników na nieczystości ciekłe nie wymaga decyzji organu administracji architektoniczno-budowlanej i wystarczającym jest samo zgłoszenie budowlane.

Wraz ze zmianą ustawy Prawo wodne, która obowiązuje od 1 stycznia 2018 r., wody deszczowe i roztopowe nie są już ściekiem. W poprzednim stanie prawnym, podziemne zbiorniki na deszczówkę podlegały takim samym regulacjom, jak na przykład zbiorniki bezodpływowe. Aktualnie ustawa pomija jednak zagadnienie zbiorników na deszczówkę, stąd punktem wyjścia jest kwalifikacja takich zbiorników dokonana przez pryzmat budowy urządzenia wodnego.

1. urządzenia lub budowle piętrzące, przeciwpowodziowe i regulacyjne, a także kanały i rowy,
2. sztuczne zbiorniki usytuowane na wodach płynących oraz obiekty związane z tymi zbiornikami,
3. stawy, w szczególności stawy rybne oraz stawy przeznaczone do oczyszczania ścieków albo rekreacji,
4. obiekty służące do ujmowania wód powierzchniowych oraz wód podziemnych,
5. obiekty energetyki wodnej,
6. wyloty urządzeń kanalizacyjnych służące do wprowadzania ścieków do wód, do ziemi lub do urządzeń wodnych oraz wyloty służące do wprowadzania wody do wód, do ziemi lub do urządzeń wodnych,
7. stałe urządzenia służące do połowu ryb lub do pozyskiwania innych organizmów wodnych,
8. urządzenia służące do chowu ryb lub innych organizmów wodnych w wodach powierzchniowych,
9. mury oporowe, bulwary, nabrzeża, mola, pomosty i przystanie,
10. stałe urządzenia służące do dokonywania przewozów międzybrzegowych.

Dostrzec można, że przepis nie wymienia zbiornika na wody deszczowe. Aby zdecydowanie uznać, że zbiornik taki nie będzie stanowił urządzenia wodnego, trzeba wykluczyć jego wpływ na kształtowanie zasobów wodnych.