Rozszerzona odpowiedzialność producenta w gospodarce wodnej

Rozszerzona odpowiedzialność producenta (ROP) to narzędzie stosowane w gospodarce odpadami, szczególnie dotyczącymi zużytych opakowań, baterii czy sprzętu elektronicznego. Obecnie planuje się rozszerzenie tego mechanizmu na gospodarkę wodną, gdzie ma obejmować zanieczyszczenia, takie jak farmaceutyki czy kosmetyki. Głównym celem jest wprowadzenie obowiązku finansowania przez producentów działań mających na celu usuwanie szkodliwych substancji z wód, zgodnie z zasadą "zanieczyszczający płaci".

Mikrozanieczyszczenia, takie jak resztki farmaceutyków czy kosmetyków, dostają się do wód przede wszystkim poprzez gospodarstwa domowe i szpitale. Niewłaściwe usuwanie leków czy ich nieefektywne oczyszczanie w komunalnych oczyszczalniach ścieków powoduje, że szkodliwe substancje trafiają do środowiska. Według raportu EurEau, wyzwania związane z oczyszczaniem wód są na tyle duże, że wprowadzenie ROP jest kluczowe, aby skutecznie walczyć z problemem.

Planowana dyrektywa ściekowa Unii Europejskiej ma na celu wprowadzenie Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta w gospodarce wodnej. Nowe przepisy zobowiążą producentów leków i kosmetyków do pokrycia nawet 80% kosztów związanych z usuwaniem mikrozanieczyszczeń. Mechanizm ten obejmie produkty lecznicze stosowane u ludzi oraz kosmetyki, które w trakcie swojego cyklu życia wprowadzają substancje zanieczyszczające do wód.

Produkcja szkodliwych substancji wiąże się z obowiązkiem finansowania kosztów oczyszczania wód. Producenci będą musieli opłacać instalacje czwartego stopnia oczyszczania w oczyszczalniach ścieków, a także inwestować w edukację i rozwój biodegradowalnych substancji. EurEau podkreśla, że choć niektóre sektory, jak farmaceutyczny i kosmetyczny, obawiają się skutków finansowych, wdrożenie ROP jest konieczne, aby chronić zasoby wodne przed dalszym zanieczyszczeniem.

Niektóre kraje, jak Niemcy czy Holandia, już rozpoczęły dialog z sektorem farmaceutycznym, przemysłem i operatorami oczyszczalni, aby opracować skuteczny system ROP. Choć inicjatywa spotyka się z oporem, zwłaszcza ze strony przemysłu kosmetycznego i farmaceutycznego, coraz więcej krajów dostrzega potrzebę współpracy w celu ochrony wód przed mikrozanieczyszczeniami.

Wprowadzenie mechanizmu Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta w gospodarce wodnej może stać się kluczowym krokiem w kierunku ograniczenia emisji szkodliwych substancji do środowiska wodnego.