Będą kary dla gmin, które nie dostosują się do unijnej dyrektywy ściekowej
Polska do dzisiaj nie wdrożyła przepisów dyrektywy nr 91/271/EWG. Zgodnie z wytycznymi tej dyrektywy wszystkie państwa członkowskie powinny doprowadzić do tego, aby aglomeracje miejskie odpowiednio odbierały i oczyszczały ścieki, eliminując lub ograniczając w ten sposób wszystkie niepożądane skutki, jakie się z nimi wiążą przy ich uwalnianiu do jednolitych części wód.
Komisja Europejska zwróciła uwagę, że Polska powinna w pełni spełniać wymogi dyrektywy od 2015 r. Tymczasem ponad 1000 aglomeracji w Polsce nie ma systemu zbierania ścieków komunalnych, co oznacza, że ścieki są odprowadzane bezpośrednio do rzek, mórz lub jezior bez oczyszczania. Ponadto w 415 aglomeracjach, w których ścieki są odprowadzane na obszarach wrażliwych, Polska nie zapewniła bardziej rygorystycznego oczyszczania zgodnie z wymogami dyrektywy.
W styczniu 2018 roku Komisja skierowała do Polski wezwanie do usunięcia uchybienia, jednocześnie informując, że jeśli polskie środki naprawcze nie sprostają wymaganiom UE (tzn. nie wyeliminują lub nie ograniczą problemów interpretacyjnych i praktycznych związanych ze skutecznym wdrażaniem dyrektywy 91/271/EWG), Trybunał Sprawiedliwości UE może nałożyć na Polskę dotkliwe kary finansowe.
Sprawozdanie z postępów we wdrażaniu dyrektywy
W 2020 roku Komisja Europejska opublikowała sprawozdanie z postępów we wdrażaniu dyrektywy dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych, które wskazuje na ogólną poprawę pod względem zbierania i oczyszczania ścieków w dużych i małych miastach UE, ale zwraca uwagę na różny poziom wdrożenia dyrektywy w poszczególnych państwach członkowskich.
Komisja Europejska wskazała, że Polska nadal nie wdrożyła w prawidłowy sposób tzw. dyrektywy ściekowej. Komisja uznała, że pomimo pewnych postępów i wsparcia finansowego w ramach polityki spójności UE wysiłki władz polskich były dotychczas niezadowalające i niewystarczające, w związku z czym wnosi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej sprawę przeciwko Polsce.
Projekt nowelizacji Prawa wodnego
W odpowiedzi na postępowania wszczęte przez Komisję Europejską resort infrastruktury przekazał pod koniec 2021 roku do konsultacji publicznych obszerny projekt nowelizacji Prawa wodnego, który zakłada m.in. wprowadzenie administracyjnych kar pieniężnych dla gmin, które nie wywiążą się do końca 2027 roku z wymogów unijnej dyrektywy ściekowej. Wysokość kary będzie ustalana w odniesieniu do skali występujących naruszeń i wyniesie wielokrotność kwoty 200 zł za jeden RLM (równoważna liczba mieszkańców).
|
KOMENTARZ EKSPERTA Powyższa skarga dotyczy okresu do końca 2015 r., gdyż do tego roku Polska była zobowiązana wdrożyć unijną dyrektywę ściekową. W tym czasie KE dwukrotnie zaostrzyła kryteria – początkowo warunkiem wdrożenia dyrektywy było osiągnięcie 80% skanalizowania dla najmniejszych gmin, obecnie jest to już 98%. |
Problem wdrożenia dyrektywy ściekowej oprócz Polski dotyczy wielu innych krajów europejskich, wyroki za jej niespełnienie otrzymały dotychczas m.in.: Hiszpania, Francja, Belgia, Włochy, Holandia, Szwecja, Cypr i Węgry.
Przyczyny opóźnień
Jako główne przyczyny niezgodności wymienia się:
- niewłaściwe wyznaczenie obszaru i granic aglomeracji,
- niewłaściwe ustalenie RLM aglomeracji,
- brak weryfikacji aglomeracji,
- nieprawidłowe zaplanowanie sieci kanalizacyjnej i
- niewłaściwe zaplanowanie wielkości oczyszczalni.
Przez aglomerację rozumie się teren, na którym zaludnienie lub działalność gospodarcza są wystarczająco skoncentrowane, aby ścieki komunalne były zbierane i przekazywane do oczyszczalni ścieków komunalnych lub do końcowego punktu zrzutu.
Planowane zmiany w szczegółach
Zgodnie z dyrektywą dot. oczyszczania ścieków komunalnych polskie prawo ma za zadanie:
- doprecyzować procedury związane z wyznaczaniem, zmianą lub likwidacją aglomeracji,
- usprawnić procedury związane z krajowym programem oczyszczania ścieków komunalnych,
- wprowadzić zmiany w zakresie zgód wodnoprawnych,
- zapewnić odpowiednią jakość oczyszczania ścieków odprowadzanych taborem asenizacyjnym ze zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków w zależności od wielkości aglomeracji, a także
- ustanowić kary administracyjne za naruszenie zobowiązań aglomeracji.
W odniesieniu do przepisów dyrektywy dot. zarządzania jakością wody w kąpielisku, zapowiadane jest wprowadzenie usprawnionego procesu tworzenia miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli. Zmiany mają polegać m.in. na połączeniu procedury wydawania zgody przez właściwy organ gminy z procedurą dokonywania zgłoszenia wodnoprawnego – przez składanie w tym zakresie jednego wniosku do jednego organu, zmianie formy zgody z uchwały rady gminy na milczące załatwienie sprawy albo sprzeciw wójta, burmistrza lub prezydenta miasta – co przyspieszy procedurę wydawania takiej zgody, a także na skróceniu czasu na dokonywanie zgłoszeń wodnoprawnych z 30 do 21 dni.
