Zagospodarowanie zużytych tonerów – obowiązki i wytyczne dla firm
Zużyte tonery do drukarek stanowią jeden z najczęstszych rodzajów odpadów w biurach. Niewłaściwe postępowanie z nimi nie tylko ma negatywny wpływ na środowisko, ale może także narazić przedsiębiorstwo na konsekwencje prawne związane z nieprzestrzeganiem odpowiednich regulacji dotyczących ich utylizacji. W artykule ekspert przedstawia sposób odpowiedniego zagospodarowania zużytych tonerów w świetle obowiązujących przepisów. Zostanie również omówione, czy przedsiębiorstwa mają możliwość zwrotu zużytych tonerów do dostawcy bez konieczności posiadania karty przekazania odpadu oraz jakie warunki należy spełnić.
Właściwa klasyfikacja odpadu
Tonery do drukarek z firm przekazywane są pod kodem 16 02 14, który oznacza "zużyte urządzenia inne niż wymienione w kodach od 16 02 09 do 16 02 13". Kod ten należy do grupy 16, określającej "odpady nieujęte w innych grupach".
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, w jaki sposób klasyfikować zużyte tonery i inne nienadające się do użytku sprzęty elektroniczne z firmy zapoznaj się z tym artykułem - Jak przekazać zużyte tonery i sprzęty elektroniczne z firmy.
Odpady według obowiązujących przepisów należy przekazywać wyłącznie uprawnionym podmiotom. Z reguły są to firmy posiadające odpowiednie zezwolenie na zbieranie odpadów.
W niektórych przypadkach możliwe jest przekazanie odpadów osobom fizycznym lub innym jednostkom organizacyjnym. Przypadki te określa rozporządzenie w sprawie listy rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku. W rozporządzeniu nie wymieniono kodu 16 02 14, co oznacza, że odpad należy przekazać firmie posiadającej zezwolenie na zbieranie odpadów.
Błędy w interpretacji
Firmy dostarczające tonery zwykle nie posiadają zezwolenia na zbieranie odpadów, gdyż ich główna działalność nie obejmuje tej usługi. Błąd interpretacyjny pojawia się w przypadku, gdy firma dostarczająca tonery oferuje dodatkowo usługę odbioru zużytych tonerów, co jest praktykowanym rozwiązaniem. Taka usługa jest dopuszczalna tylko wówczas, gdy to serwisant podczas wykonywania usługi usunie zużyty toner z urządzenia, a nie pracownik firmy korzystającej z usługi wymiany tonera. W chwili, gdy toner zostaje usunięty i uznany za zużyty, oficjalnie powstaje odpad. Odpowiedzialność za niego ponosi serwisant, o ile warunki umowy świadczenia usługi nie stanowią inaczej. Odpady te, generowane przez serwisanta, nie podlegają ewidencji w firmie korzystającej z usługi, ponieważ nie są one uznawane za odpady wytworzone przez tę firmę.
Ilość odpadu ma znaczenie
Jeśli toner nie jest wymieniany przez serwisanta, to za wytwórcę odpadu uznaje się firmę, w której pracownik dokonał wyjęcia tonera. W takim przypadku, odpad ten należy odpowiednio przekazać.
Konieczność wystawienia karty przekazania odpadu (KPO) zależy od rocznej ilości wyprodukowanego odpadu o kodzie 16 02 14.
Zgodnie z obowiązującymi regulacjami dotyczącymi rodzajów odpadów i ilości, dla których nie ma wymogu prowadzenia ewidencji odpadów, w sytuacji, gdy w ciągu roku kalendarzowego wytworzy się mniej niż 0,1 tony (100 kilogramów) odpadu 16 02 14, nie ma obowiązku wystawiania KPO. Wówczas odpad można przekazać, dołączając potwierdzenie na oświadczeniu, fakturze VAT, dokumencie WZ lub innym dowolnym dokumencie handlowym, który określa rodzaj i ilość przekazywanego odpadu oraz wskazuje miejsce pochodzenia i przeznaczenia odpadu.
Warunki zwolnienia z niektórych obowiązków
Zwolnienie z wystawiania KPO jest jednoznaczne ze zwolnieniem z obowiązku sporządzania karty ewidencji odpadu (KEO).
Jeżeli nie ma zastosowania zwolnienie z wystawiania KPO, należy przeanalizować, czy ma zastosowanie zwolnienie z KEO. Warunki do zwolnienia z KEO zostały określone w art. 71 ustawy o odpadach.
Zgodnie z tym przepisem uproszczoną ewidencję odpadów z zastosowaniem jedynie KPO prowadzą podmioty, które:
- wytwarzają odpady niebezpieczne w ilości do 100 kilogramów rocznie,
- wytwarzają odpady inne niż niebezpieczne, niebędące odpadami komunalnymi, w ilości do 5 ton rocznie.
W związku z tym należy stosować poniższe wartości graniczne:
- wytworzenie w ciągu roku poniżej 0,1 tony 16 02 14 – bez KPO i bez KEO (oświadczenie, FV itp.),
- wytworzenie w ciągu roku od 0,1 do 5 ton 16 02 14 – KPO, ale bez KEO
- wytworzenie w ciągu roku powyżej 5 ton 16 02 14 – KPO i KEO.
Warto zwrócić uwagę, że kod 16 02 14 nie obejmuje wyłącznie zużytych tonerów z drukarek, lecz również innych urządzeń, które są wliczane do tej kategorii masy odpadów.
Odpowiednie klasyfikowanie i zarządzanie odpadami o kodzie 16 02 14, do których zaliczamy nie tylko zużyte tonery, ale i inne urządzenia, jest kluczowe dla efektywnego i zgodnego z przepisami gospodarowania odpadami w każdej firmie.
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz.U.2016.93)
- Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów (Dz.U.2019.2531)
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U.2023.1587 t.j.)
