Składowisko odpadów promieniotwórczych w Polsce – brak chętnych gmin, rząd rozważa wyższe rekompensaty

Ministerstwo Przemysłu nie może znaleźć gminy, która podjęłaby się utworzenia Krajowego Składowiska Odpadów Promieniotwórczych na swoim terenie. Podczas zeszłorocznego naboru, który wygasł 30 czerwca 2024 r. po przedłużeniu, nie wpłynęły żadne zgłoszenia. Resort rozważa więc zwiększenie rekompensaty.

Obecnie gmina, na której terenie powstanie składowisko odpadów promieniotwórczych, może liczyć coroczna opłatę z budżetu państwa licząc od dnia przyjęcia pierwszego odpadu do składowiska do dnia podjęcia decyzji o zamknięciu składowiska, w wysokości 400 proc. dochodów z tytułu podatku od nieruchomości znajdujących się na terenie gminy, uzyskanych w roku poprzednim. Aktualnie jest to nie więcej niż 10,5 mln zł. W związku z brakiem zainteresowania samorządów Ministerstwo Przemysłu analizuje możliwość podniesienia tej kwoty.

Resort zapowiedział wdrożenie nowych działań mających na celu wypracowanie optymalnych rozwiązań dotyczących wyboru lokalizacji składowiska odpadów promieniotwórczych w Polsce. W procesie uwzględnione mają zostać doświadczenia innych państw oraz opinie samorządów i instytucji zaangażowanych w projekt. Procedura ma przebiegać zgodnie z zasadami konsultacji społecznych.

Ministerstwo przekonuje, że budowa i eksploatacja składowiska odpadów promieniotwórczych w Polsce przyniesie gminie korzyści, w tym nowe miejsca pracy i rozwój infrastruktury. W ramach inwestycji planowane jest także utworzenie centrum edukacyjno-szkoleniowego, które będzie otwarte dla społeczeństwa.

Obecnie w Polsce działa jedno powierzchniowe składowisko odpadów promieniotwórczych, funkcjonujące od 1961 r. w Różanie nad Narwią, ok. 90 km od Warszawy. W związku z planowanym rozpoczęciem prac nad elektrownią jądrową w Polsce, uruchomienie nowego obiektu powinno być priorytetowe.

Zgodnie z Programem polskiej energetyki jądrowej (PPEJ) z 2020 r. w Polsce mają powstać dwie elektrownie jądrowe o łącznej mocy 6–9 GW. Pierwsza z nich, realizowana we współpracy z konsorcjum Westinghouse-Bechtel, powstanie w lokalizacji Lubiatowo-Kopalino na Pomorzu. Rozpoczęcie budowy planowane jest na 2028 r., a zakończenie pierwszego bloku na 2035 r. Aktualizacja PPEJ ma zostać opublikowana w najbliższym czasie.