Testuj bezpłatnie Portal Ochrony Środowiska przez 48h i zyskaj pełen dostęp do bazy porad i aktualności.
Testuj teraz
Nowelizacja ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi wprowadziła system kaucyjny, który od 1 października 2025 r. zmienia zasady funkcjonowania rynku. Nowe przepisy obejmują zmiany prawne i organizacyjne, nakładając dodatkowe obowiązki na przedsiębiorców, administrację i konsumentów. System ma zwiększyć poziom selektywnej zbiórki odpadów i promować ponowne wykorzystanie opakowań – podstawowe zasady opisujemy na str. 3. Na str. 7 znajdziesz informacje o obowiązkach ewidencyjnych i sprawozdawczych dla firm i gmin związanych z nowymi regulacjami. Z kolei str. 12 wyjaśnia rolę podmiotu reprezentującego, odpowiedzialnego za tworzenie i prowadzenie systemu odzysku opakowań.

Do wykazu prac legislacyjnych do końca 2025 r. wpisano projekt ustawy dotyczącej odorów, którego realizację przewidziano na 2026 r. Więcej szczegółów znajdziesz na str. 4. Dowiesz się także więcej o rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP) – regulacji, która już teraz budzi liczne wątpliwości wśród przedsiębiorców i wprowadza znaczące zmiany w systemie gospodarki odpadami. O tym przeczytasz na str. 5. Dotychczas farmy miejskie funkcjonowały głównie jako inicjatywy mieszkańców, którzy samodzielnie finansowali konieczne wydatki. Jeden z samorządów przejął rolę lidera i pokazał nowatorski sposób rozwoju takich projektów – szczegóły na str. 14.

Od początku 2025 r. przedsiębiorcy wytwarzający odpady budowlane i rozbiórkowe muszą je segregować na co najmniej sześć frakcji. Poza tą istotną zmianą, wprowadzono też również inne istotne aktualizacje w gospodarowaniu tymi odpadami. W systemie BDO obowiązują nowe wytyczne dotyczące ewidencji dla podmiotów zajmujących się odpadami budowlanymi – szczegóły poznasz na str. 3. Przepisy nakładają dodatkowe obowiązki na firmy i precyzują zasady postępowania z odpadami pochodzącymi od osób fizycznych, aby zwiększyć recykling i uporządkować system ewidencji – więcej na str. 5. Przykłady dobrych praktyk znajdziesz na str. 10.

Nowelizacja ustawy wodociągowej wprowadza zmiany wynikające z prawa unijnego, nakładając nowe obowiązki informacyjne na dostawców wody. Celem jest większa przejrzystość, lepsza jakość, wzmocniony nadzór sanitarny i obowiązek oceny ryzyka. Szczegóły na str. 3. Wprowadzanie danych do systemów AI wymaga zgody pracodawcy, zwłaszcza przy korzystaniu z zewnętrznych narzędzi. Należy ograniczać zakres danych, usuwając lub anonimizując informacje osobowe i poufne. O tym więcej w drugiej części artykułu na str. 10. Na str. 11 kontynuujemy temat monitoringu przyrody, obejmującego obserwację i analizę zmian bioróżnorodności oraz krajobrazu.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska uznało, że obecny system rozszerzonej odpowiedzialności producenta za opakowania jest nieefektywny i niezgodny z unijnymi wymogami. Dlatego trwają prace nad nową ustawą o gospodarce opakowaniami i odpadami, która zastąpi dotychczasowe przepisy (więcej na str. 6). Rozwój sztucznej inteligencji (AI) daje pracownikom możliwość łatwiejszej realizacji obowiązków środowiskowych i optymalizacji kosztów, nawet bez zaawansowanych kompetencji IT (str. 8). Piszemy także o greenwashingu, czyli działaniach mających wywołać wrażenie, że produkt jest ekologiczny, choć w rzeczywistości może szkodzić środowisku. Poznaj mechanizmy tego zjawiska na str. 9.

Nowy projekt ustawy wprowadza zmiany w przepisach dotyczących udostępniania informacji o środowisku, udziału społeczeństwa w jego ochronie oraz ocen oddziaływania, obejmując także organizacje ekologiczne, kwestie nieważności i wstrzymywania decyzji (str. 5). Hałas w miejscu pracy należy do najczęstszych czynników szkodliwych – obniża nie tylko komfort, lecz także wpływa na zdrowie, prowadząc do trwałych uszkodzeń słuchu, zaburzeń koncentracji, podwyższonego poziomu stresu i większego ryzyka wypadków. Szczególnie groźny jest hałas o dużym natężeniu oraz impulsowy, destrukcyjny nawet przy krótkiej ekspozycji (str. 10). Ponad połowa znaków ekologicznych na rynku jest nieprecyzyjna i przyznawana na nieprzejrzystych zasadach (str. 13).

Małe i średnie firmy, pod presją wyzwań klimatycznych i regulacji, muszą wdrażać rozwiązania zrównoważonego rozwoju. Audyt energetyczny to analiza zużycia energii w firmie, budynku czy transporcie, która wskazuje działania pozwalające oszczędzać energię i środowisko (str. 3). Ważnym kierunkiem jest też gospodarka o obiegu zamkniętym – segregacja, recykling i ponowne wykorzystanie surowców zmniejszają odpady, a jednocześnie generują oszczędności i przychody (str. 7). Certyfikat, zgodnie z ustawą o systemach oceny zgodności, potwierdza zgodność wyrobów lub procesów z wymaganiami (str. 10).

Polska od lat rozważa budowę elektrowni jądrowej, jednak dopiero rosnące koszty energii, presja klimatyczna i konieczność transformacji sprawiły, że projekt nabrał realnych kształtów – więcej na str. 3. Norma PN-B-02151-02 określa dopuszczalne poziomy hałasu w budynkach mieszkalnych, zbiorowego zamieszkania i użyteczności publicznej oraz zasady dla urządzeń technicznych. Szczegóły znajdziesz na str. 11. Pozwolenie zintegrowane łączy kilka decyzji środowiskowych, dotyczy instalacji istotnie wpływających na środowisko i wymaga spełnienia standardów emisyjnych oraz stosowania najlepszych technik. O tym, kiedy je uzyskać, piszemy na str. 15.

Ustawa Prawo ochrony środowiska reguluje kluczowe kwestie związane z oddziaływaniem na środowisko. Obok ustawy o odpadach i Prawa wodnego należy do najważniejszych aktów w branży. Jej przepisy obejmują m.in. odpady – zgodnie z art. 180 eksploatacja instalacji powodująca ich wytwarzanie wymaga pozwolenia, jeśli spełnione są kryteria z art. 180a (szczegóły na str. 3). Ustawa określa także obowiązki w zakresie opłat za korzystanie ze środowiska, które ponosi podmiot korzystający (str. 11). Przepisy dotyczą również składowisk odpadów – więcej na str. 12.

Zmiany w ustawie Prawo ochrony środowiska wprowadziły definicję miejskich planów adaptacji jako dokumentów o charakterze strategiczno-wdrożeniowym, których celem jest ograniczenie podatności miast na skutki zmian klimatu (szczegóły na str. 4). Warto także sprawdzić, jakie technologie filtracji powietrza stosują obecnie zakłady przemysłowe, by zmniejszyć emisję szkodliwych pyłów (str. 10). Z kolei po ubiegłorocznych przypadkach śmiertelnych zatruć, prawdopodobnie spowodowanych niewłaściwym użyciem środków ochrony roślin do fumigacji, PIORiN przypomina o kluczowych zasadach ich stosowania (więcej na str. 14).